Ngày 24.06.2012 vừa qua, Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM (HOSREM) kết hợp với công ty Bayer tổ chức hội thảo “Quan điểm lâm sàng về điều trị mãn kinh” tại khách sạn Caravelle cho 80 đại biểu đến từ TP.HCM và tỉnh Đồng Nai.

Hội thảo xoay quanh các vấn đề lâm sàng khi sử dụng nội tiết trị liệu cho phụ nữ mãn kinh.

GS. Nguyễn Duy Tài cập nhật quan điểm điều trị nội tiết cho phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh (TMK-MK) của Hiệp hội Mãn kinh Thế giới (International Menopause Society – IMS). Tuổi mãn kinh trung bình 48-50, đánh dấu giai đoạn ngừng hoạt động của buồng trứng dẫn đến sự sản xuất progesterone, estrogen giảm dần và sau đó là ngừng hẳn. Từ đó dẫn đến sự thay đổi nội tiết trong cơ thể người phụ nữ. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến biến đổi tâm lý, sinh lý và bệnh lý (loãng xương, tim mạch, alzheimer's …). Theo IMS, mục tiêu của chăm sóc sức khỏe phụ nữ tuổi TMK-MK là giảm các triệu chứng mãn kinh và nâng cao chất lượng cuộc sống. Theo các chuyên gia hiện nay để đạt được điều này, ngoài việc thay đổi lối sống như tăng cường vận động thể lực, ăn uống điều độ, giảm cân… thì liệu pháp nội tiết là trị liệu quan trọng cho phụ nữ TMK-MK.

GS. Duy Tài cũng đề cập đến các lợi ích của liệu pháp nội tiết: hiệu quả cao trong điều trị các triệu chứng rối loạn vận mạch và niệu sinh dục, bảo vệ tim mạch nếu bắt đầu sử dụng sớm quanh thời kỳ mãn kinh, giảm nguy cơ bệnh Alzheimer.

GS. Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã giới thiệu Chiến lược chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ mãn kinh (PNMK) và liệu pháp nội tiết mới cho phụ nữ sau mãn kinh.

Theo GS. Ngọc Phượng, nên bắt đầu chăm sóc sức khỏe phụ nữ mãn kinh từ 35 tuổi và chế độ chăm sóc thay đổi tùy từng độ tuổi, tùy từng cá nhân. GS. Ngọc Phượng cũng nhấn mạnh “Lợi ích lớn nhất của liệu pháp nội tiết có được khi được sử dụng ngay trong khoảng thời gian quanh tuổi mãn kinh”. Trước khi điều trị nội tiết, nên tiến hành khám tổng quát (các bệnh mãn tính, các u bướu, tình trạng cắt tử cung, tiền căn gia đình…) và cận lâm sàng (cholesterol toàn phần; chức năng gan, thận; nhũ ảnh; tầm soát ung thư cổ tử cung, niêm mạc tử cung; mật độ xương; xét nghiệm khác khi cần thiết …) cũng như cần theo dõi tim mạch, vú & hệ sinh dục trong và sau quá trình trị liệu.

GS. Ngọc Phượng đã nhấn mạnh nguyên tắc sử dụng liệu pháp nội tiết là: phối hợp Estrogen và Progestin nếu còn tử cung, chỉ sử dụng Estrogen đơn thuần nếu đã cắt tử cung. Tư vấn đầy đủ thông tin cho bệnh nhân, sử dụng liều tối thiểu có hiệu quả, thời gian cần thiết để điều trị.

Tuy nhiên không phải loại progestogen/estrogen nào với bất kỳ liều lượng nào trong liệu pháp nội tiết đều mang lại lợi ích như nhau cho bệnh nhân. Drospirenone là một progestin độc đáo vì có cấu trúc hóa học gần giống nhất với progesterone tự nhiên của cơ thể và hiện nay là progestogen duy nhất có tác dụng kháng aldosterone. Ngăn chặn hiện tượng giữ muối nước do tác động của estrogen, nhờ vậy không gây tăng cân và tăng huyết áp khi sử dụng.

Liệu pháp nội tiết từ sự kết hợp liều thấp của drospirenone (2mg) và estradiol (1 mg) được chỉ định điều trị các triệu chứng mãn kinh và phòng ngừa loãng xương sau mãn kinh. Theo GS. Ngọc Phượng, phụ nữ sau mãn kinh thường có huyết áp cao và cần dùng các thuốc hạ áp để tránh tổn thương cơ quan đích, khi đó việc ổn định huyết áp là cực kỳ quan trọng cho lợi ích sức khoẻ lâu dài của bệnh nhân. Qua kết quả nhiều công trình nghiên cứu, sự kết hợp liều tối ưu 2 mg drospirenone và estradiol (1 mg) giúp hạ huyết áp trên phụ nữ mãn kinh có tăng huyết áp nhẹ và vừa. Do đó, đây là một liệu pháp nội tiết trị liệu được khuyến cáo hiện nay để giúp cải thiện các biến đổi tâm sinh lý ở người phụ nữ tuổi mãn kinh với ưu điểm là không gây tăng cân và ổn định huyết áp khi sử dụng lâu dài.

Về thời gian tối ưu cho liệu pháp nội tiết, GS. Ngọc Phượng nhấn mạnh “Chưa thấy có lý do nào để hạn chế thời gian sử dụng liệu pháp nội tiết điều trị” và liệu pháp vẫn nên “tiếp tục sử dụng cho đến khi nào lợi ích của nó vẫn cao hơn nguy cơ”. Quan trọng nhất là bệnh nhân cần được thăm khám định kỳ trong suốt thời gian sử dụng liệu pháp bởi các bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo lợi ích điều trị tối ưu cho bệnh nhân.

Vũ Thị Hà

VP HOSREM